Tarihi anlamak, sadece geçmişi bilmek değildir; geçmişin yankılarını bugünün sokaklarında, isimlerinde, insan ilişkilerinde duymaktır. Bir tarihçi olarak yürüdüğüm her caddenin, baktığım her tabelanın ardında bir hikâye ararım. Hekimbaşı ismi de böyle bir hikâyedir — bir dönemin kültürel, tıbbi ve toplumsal hafızasını bugüne taşıyan derin bir izdir. — Hekimbaşı İsmi Nereden Gelir? Osmanlı Sarayının Sağlık Ustaları Osmanlı İmparatorluğu’nun yönetim sistemi, sadece askeri ya da idari düzenlerden ibaret değildi; aynı zamanda sağlık, bilim ve eğitim alanlarında da kurumsal bir yapıya sahipti. Bu yapının en dikkat çekici unsurlarından biri de Hekimbaşı unvanını taşıyan kişiydi. Hekimbaşı, Osmanlı sarayında padişahın ve hanedan üyelerinin sağlığından sorumlu…

Soğuktan Kangren Olur mu? Gelecekteki Etkileri Üzerine Bir Düşünce Deneyi Merhaba sevgili okuyucular! Bugün soğuk havanın insan vücudu üzerindeki etkilerinden bahsedeceğiz. Soğuk, bildiğiniz gibi vücudumuz için zorlayıcı bir faktördür. Ancak çoğu zaman soğuğun sadece geçici bir rahatsızlık olduğunu düşünürüz. Peki ya gelecekte soğuk hava, özellikle kangren gibi daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir mi? Bu soruyu merak ediyorsanız, yazımızı okumaya devam edin! Soğuk havaların vücudumuz üzerindeki etkileri asırlardır bilinen bir gerçek. Ancak teknolojinin ilerlemesi ve sağlık biliminin gelişmesi ile birlikte, gelecekte bu etkilerin ne gibi boyutlara ulaşabileceğini düşünmek ilginç. Örneğin, erkekler stratejik bir bakış açısıyla soğuk havaların uzun vadeli etkilerini…

A Sayısı B Sayısının Yüzde Kaçı? Sayıların Ardındaki Psikolojik Gerçeklik Bir psikolog olarak bazen insanların hayatı sayılarla nasıl anlamlandırdıklarına hayret ederim. “A sayısı B sayısının yüzde kaçı?” gibi basit görünen bir soru bile, aslında zihnimizin dünyayı nasıl parçalara ayırdığını, nasıl kıyasladığını ve değer biçtiğini gösteren derin bir bilişsel süreçtir. Bu yalnızca bir matematik problemi değil, aynı zamanda insanın algı, duygu ve sosyal karşılaştırma sistemlerinin küçük bir yansımasıdır. Bilişsel Psikoloji Perspektifi: Zihnin Yüzdelerle Kurduğu Denge Bilişsel psikolojiye göre, insan beyni oranları doğrudan anlamakta zorlanır. Bu nedenle, yüzde kavramı bir tür zihinsel “kısayol” işlevi görür. “A sayısı B’nin yüzde kaçı?” diye sorduğumuzda…

16. Yüzyılda Padişah Nerede Yemek Yerdi? — Gücün Sofrasında Felsefi Bir Yolculuk Bir filozof için her tarihsel soru, sadece geçmişe değil; bugüne, insana ve varoluşa açılan bir penceredir. “16. yüzyılda padişah nerede yemek yerdi?” sorusu da ilk bakışta tarihsel bir merak gibi görünse de, derininde etik, epistemolojik ve ontolojik katmanlar taşır. Çünkü bir hükümdarın yemeği, sadece bir öğün değil; bir düzenin, bir iktidarın ve bir anlam dünyasının simgesidir. Etik Perspektif: Sofra Bir Adalet Alanı mı? Yemek yemek, insanın en doğal eylemlerinden biridir. Ancak padişahın yemeği hiçbir zaman sıradan olmamıştır. 16. yüzyıl Osmanlı sarayında yemek, Topkapı Sarayı’nın Has Oda’sında veya Divan-ı…

Vade Etmek Ne Demektir? Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik Analiz Toplumların ve bireylerin ilişkileri, zamanla değişen ve dönüşen dinamiklerle şekillenir. Her bir topluluk, kendi değerleri, normları ve beklentileri doğrultusunda bir yaşam biçimi oluşturur. Bu yaşam biçimleri, bireylerin kendi kimliklerini tanımlamalarına, davranışlarını yönlendirmelerine ve toplumsal yapılarla etkileşimde bulunmalarına olanak tanır. Bir araştırmacı olarak, bu etkileşimlerin nasıl ve hangi bağlamda ortaya çıktığını anlamak, toplumsal yapıların bireyler üzerindeki etkilerini keşfetmek, her zaman ilginç bir yolculuktur. Bugün, bu yazıda ele alacağımız konu da toplumsal bağlamda önemli bir yer tutan “vade etmek” kavramı. Vade etmek, toplumda genellikle bir borcun ya da sorumluluğun…

Kan Zehirlenmesi: Vücudun “Drama Queen” Hali! Bir sabah uyanıp “Bugün de kanım zehirlensin” diye kalkmazsınız ama bazen vücut o kadar dramatik olur ki, küçücük bir mikrop yüzünden kendini Türk dizisindeki başrol gibi hisseder. İşte o zaman sahneye kan zehirlenmesi – yani tıbbi adıyla sepsis – çıkar. Bu yazıda hem ciddi bilgileri hem de kahkaha garantili bir anlatımı harmanlayarak bu konuyu konuşacağız. Erkeklerin “Hemen çözelim!” stratejilerini ve kadınların “Seni hissediyorum canım, anlat.” empatisini birleştirip kan zehirlenmesini masaya yatırıyoruz. Hazır mısın? Başlıyoruz! — Kan Zehirlenmesi Nedir? Vücut Niye Trip Atar? Kan zehirlenmesi, mikropların vücuda girmesiyle bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu oluşan,…

Samsak Döveci Kime Aittir? Bir Felsefi Yaklaşım Samsak Döveci, Türk halk kültüründe ve özellikle Orta Anadolu’nun derin köy yaşamında yer alan, sıradan bir unvan gibi görünebilir. Ancak, bu terimi felsefi bir açıdan incelediğimizde, çok daha derin anlamlar taşıdığını fark edebiliriz. “Kime aittir?” sorusu, hem somut hem soyut bir çok boyutu içinde barındırır. Filozof bakış açısıyla, mülkiyet ve aidiyet kavramlarının ötesine geçmek, toplumsal yapıyı, bireysel varlık anlayışını ve kültürel değerleri daha iyi kavrayabilmemize olanak tanır. Bu yazı, Samsak Döveci’nin yalnızca bir iş ya da meslek adı olmadığını, aynı zamanda varlık, bilgi ve etik düzeyde önemli sorulara yol açan bir kavram olduğunu…

Kameraman Bakış Açısı Nedir? Tarihsel Bir Yolculuk Bir tarihçi olarak geçmişin izlerini sürerken, kameranın soğukkanlı gözünden dünyayı izlemek, bana hep insanlığın değişen yüzünü hatırlatmıştır. Kameraman bakış açısı dediğimiz şey yalnızca bir teknik terim değil; aynı zamanda toplumsal hafızanın, duyguların ve olayların kayda geçiriliş biçimidir. Her kare, dönemin ruhunu, toplumsal dönüşümünü ve bireyin dünyaya bakışını içinde taşır. Bu yüzden, bir kameramanın kadrajı aslında tarihin sessiz tanığıdır. Tarihte Görsel Kaydın Doğuşu Kameraman bakış açısının kökleri, 19. yüzyılın ortalarında fotoğrafın icadıyla atıldı. Louis Daguerre ve Joseph Nicéphore Niépce’nin buluşlarıyla başlayan bu serüven, kısa sürede hareketli görüntüye dönüştü. 1895’te Lumière Kardeşler’in ilk film gösterimi,…

Kahkaha Efekti Neden Kullanılır? Psikolojik Bir Mercekten İnceleme Bir Psikologun Meraklı Girişi İnsanlık tarihi boyunca kahkaha, hem sosyal bir iletişim aracı hem de bireysel bir rahatlama mekanizması olarak var olmuştur. Fakat günümüzde kahkaha, yalnızca doğal bir tepki olmanın ötesinde, sıklıkla bilinçli olarak kullanılır. Bu kullanımlar bazen eğlenceli, bazen ise manipülatif olabilir. Kahkaha efektlerinin özellikle televizyon programlarında, filmlerde ve sosyal medyada nasıl kullanıldığı, insanların duygusal tepkilerini nasıl şekillendirdiği üzerine düşünmek, insanların davranışlarını anlamaya çalışan bir psikolog için son derece ilgi çekicidir. Bu yazıda, kahkaha efektlerinin bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji boyutlarında nasıl işlediğini inceleyecek ve bu seslerin neden bu kadar etkili…